Baksı Müzesi
Farklı bir mekan farklı bir müze; Baksı Müzesi
Farklı mekan anlayışıyla müzecilik de yeni bir boyut yaratan baskı müzesi Bayburt a 45 km mesafede, 80 haneli 450 nüfuslu bayraktar köyündedir. Tarihi ipek yolu güzergahında Çoruh Vadisine hakim bir tepede, 20 dönümlük arazi üzerine kurulmuştur. Sıradışı bir mimariye sahip olan bir müze çağdaş sanatları ve geleneksel ev sanatlarını aynı çatı altında birleştiriyor. Müzede sergi salonları, konferans salonu, kütüphane ve konuk evinin yanı sıra üretime yönelik olarak çeşitli atölyelerde bulunur.
Baksı Müzesi, okumak için gençliğinde Baksı’dan ayrılmış olan sanatçı ve eğitimci Hüsamettin Koçan’ın bir düşü “ eve dönüş” projesidir. Koçan, şehirlere göçe alternatif çözümler aradığı bu projeyi zorlu mücadeleler sonunda gerçekleştirdi. Başta sanatçılar olmak üzere çok sayıda gönüllünün katkısıyla toplumsal bir projeye dönüşen müze 20 temmuz 2010’da açıldı. Bayraktar köyünün eski adı olan “Baksı” Kırgız Türkçesi’nde şaman anlamına geliyor. Müze için Baksı isminin seçilmesinin nedeni, şamanın “ şifacı, yardımcı, koruyucu” gibi anlamlarının, müzenin misyonlarıyla örtüşmesindedir.
BAKSI MÜZESİNDE SİZİ BEKLİYENLER
Farklı bir mekan anlayışıyla tasarlanan Müze nin mimarisinde yerel mimarinin toprak damlı yapılarından yola çıkıldı. Yerel mimaride kullanılan teknikle ışık içeriye tepeden alındı. Mimari tasarım çevredeki dağ siluetine uygun, doğal ortamla dost, yapı- heykel anlayışıyla oluşturuldu. Farklı mimarinin yanı sıra Baksı Müzesi’nde, çeşitli sanatçıların eserlerinden oluşan çağdaş sanat koleksiyonu halk resimleri koleksiyonu ve yerel ev sanatlarında örneklerde görülebilir. Her yıl bir grup sanatçı bölgede konuk edilerek, bu süreçte üretilen işler bir sonraki yılın çağdaş sanat sergisini oluşturuyor. Sergilenmiş işler bu bir yılın sonunda depo – müze de sürekli sergileniyor açılış sergisine katılan sanatçıların “gelenek ve sanat” temalı resim, heykel, video, yerleştirme gibi eserlerinde burada sergilenmektedir. Asma Kat Galeri de ise her yıl bir tasarımcını yerel malzeme çıkışlı tasarımları sergileniyor. Hüsamettin Koçan’ın halk resimleri koleksiyonu ile yöresel ürünleri “Etnografik Sergi” olarak müzede yer alıyor. Yöresel ürünler Ehram ve Çömlek olarak iki grupta toplanır.
Müze, geleneksel sanatlarla çağdaş sanatı buluşturarak kültürel farkındalık yaratmayı, yoğun göç nedeniyle terk edilmiş olan kültürel değerleri ve el sanatlarını yeniden canlandırmayı amaçlıyor. Göç, geleneksel kültürün kaybolmasını ve kültürel yabancılaşmayı beraberinde getirdi. Baksı Müzesi, geleneğin yok olmasına engel olmak için yöresel seramik ve dokuma geleneklerini yaşatarak, insanların yaşamını kendi toprakların sürdürmesini hedefliyor. Bu amaçla müze de çeşitli atölyeler oluşturuldu.
“Çözgüdeki Anadolu” atölyesi ile teknolojiye yenik düşün kilim dokumacılığının canlandırılması amaçlanıyor. Hedef, neredeyse tükenmiş olan dokucu sayısını arttırmak, yeni pazarlama kanalları oluşturmak, kilim dokumacılığını yaygınlaştırarak gelir sağlamak.
“ Tezgahta Gelecek Dokumak” konulu atölyenin amacı ehram dokumaya yönelik mesleki eğitim kursu vermektir. Ayrıca ehram geleneğinin bugünün ihtiyaç ve beklentilerine uygun olarak yeniden yorumlamasını sağlamaktır.
“Çağdaş Sanat” atölyesi ile çağdaş sanatı kucaklayan müzede sanatçılar yaz aylarında düzenlenen toplu etkinliklere katılabilir yada bireysel çalışmalar yapabilirler.
Kaynak: Bayburt İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
